Trí tuệ nhân tạo (AI) đã đang và sẽ có tác động lớn đối với các ngành nghề trong xã hội, đặc biệt là nghề biên phiên dịch. Liệu AI mở ra những cơ hội và gây ra những thách thức gì đối với các biên phiên dịch viên. Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!
- Cơ hội
- Hiệu suất tâng cao: các phần mềm AI như Google Translate, DeepL, BingMicrosoft Translator, Chat GPT giúp chúng ta dịch văn bản tự động và qua giọng nói nên giúp các biên dịch viên có thể hoàn thành những văn bản dài ngoằng chỉ trong tích tắc.
- Xử lý đa dạng loại văn bản: AI có thể dịch đủ loại văn bản như sơ yếu lí lịch, hợp đồng, bài báo,truyện……từ ngôn ngữ nguồn sang ngôn ngữ đích.
- Chất lượng cải thiện: ngoài Google translate ngày càng cải thiện chất lượng dịch cả về từ vựng và ngữ pháp, đặc biệt khi dịch Việt-Anh, 1 số phần mềm như Trados với rất nhiều tính năng phức tạp bao gồm Translation memory là cơ sở dữ liệu luôn được cập nhật liên tục trong các bản dịch để giúp bạn lưu giữ dữ liệu phục vụ về lâu dài; Termbase – TB: giống như TM, TB cũng là một cơ sở dữ liệu, nhưng để lưu lại các thuật ngữ liên quan đến một chủ đề nào đó, và tồn tại ở dạng song ngữ; Segments: Một bản dịch trong TRADOS sẽ được chia theo từng segment (dòng) với bản nguồn nằm bên trái, và bản dịch nằm bên phải.
- Thách thức
Tuy AI đã hỗ trợ ngành biên phiên dịch rất nhiều nhưng cũng gây ra những trở ngại cho những người trong nghề.
- Cạnh tranh cao: Theo báo cáo của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), hiện nay đã có khoảng 300 triệu người sử dụng các công cụ dịch thuật trực tuyến, với chi phí thấp hơn và tốc độ nhanh hơn so với việc thuê một biên dịch viên. Vì vậy thu nhập của họ cũng bị ảnh hưởng đáng kể.
- Sai sót của AI: AI sẽ khó mà hiểu được ngữ cảnh và các yếu tố văn hóa nên không tránh khỏi dùng sai từ hoặc dịch thiếu tính tự nhiên. Ví dụ: thành ngữ “Có công mài sắt có ngày nên kim” đưa vào phần mềm google translate sẽ dịch thành “With perseverance iron will become needle” là hoàn toàn sai.
- Thiếu linh hoạt, sáng tạo: chung quy AI cũng chỉ là máy móc nên từ ngữ/ cấu trúc sử dụng bị giới hạn, không phong phú đa dạng như con người được.
- Kết luận
Trong kỷ nguyên AI, việc sử dụng công nghệ trong lĩnh vực dịch thuật là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, việc sử dụng AI không đồng nghĩa với việc thay thế hoàn toàn vai trò của con người, mà chỉ là một công cụ hỗ trợ để cải thiện chất lượng và tốc độ dịch thuật. Vì vậy chúng ta cần không ngừng trau dồi kiến thức, kĩ năng chuyên ngành, kĩ năng dịch thuật cũng như hiểu biết về các ứng dụng công nghệ AI để phục vụ cho công việc một cách hiệu quả nhất.
Ngoan Phạm