1900 2039
k.nn@ntt.edu.vn
Trong vài năm gần đây, sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo đã đặt ra không ít băn khoăn về tương lai của các ngành khoa học xã hội, trong đó có Ngôn ngữ Anh. Khi các công cụ như ChatGPT, DeepL hay các hệ thống dịch tự động được ứng dụng rộng rãi, nhiều người lo ngại sinh viên ngành Ngôn ngữ Anh sẽ đối mặt nguy cơ bị thay thế. Tuy nhiên, dưới góc nhìn khách quan, AI không đóng vai trò “xóa sổ” mà lại trở thành chất xúc tác, tái định hình cách con người làm việc và mở ra những cơ hội nghề nghiệp mới.
Ở lĩnh vực dịch thuật, AI hỗ trợ nhanh chóng các bản dịch cơ bản, giúp rút ngắn thời gian xử lý văn bản. Nhưng chất lượng bản dịch chuyên ngành, các sắc thái văn hóa, hay yêu cầu chuyển tải giọng điệu vẫn cần đến năng lực phán đoán, tri thức ngôn ngữ – văn hóa và khả năng sáng tạo của con người. Người dịch giỏi không chỉ chuyển ngữ mà còn “biên tập lại ý nghĩa”, và đây là điều AI khó lòng đạt được trọn vẹn. Vì vậy, nghề dịch không biến mất mà tiến hóa thành biên tập – hậu biên dịch (post-editing), điều phối dự án dịch, hay định hướng chiến lược nội dung đa ngôn ngữ.
Trong giảng dạy tiếng Anh, giáo viên có thể sử dụng AI làm công cụ tăng cường hiệu quả bài giảng: tạo bài tập, mô phỏng tình huống giao tiếp, hỗ trợ đánh giá phát âm. Tuy vậy, giáo dục vốn là lĩnh vực đòi hỏi sự tương tác, sự thấu hiểu tâm lý người học và khả năng truyền cảm hứng. Máy móc có thể cung cấp thông tin, nhưng không thể thay thế sự đồng hành, động viên và triết lý sư phạm – những yếu tố chỉ có ở con người.
Ở các ngành truyền thông – nội dung, nhu cầu sử dụng tiếng Anh ngày càng lớn trong bối cảnh toàn cầu hóa. Dù AI có khả năng sinh nội dung nhanh, nhưng để tạo ra thông điệp thuyết phục, câu chuyện giàu bản sắc, và chiến lược truyền thông phù hợp với từng nhóm đối tượng, người làm nội dung vẫn là trung tâm. Khả năng phân tích, chọn lọc thông tin, sáng tạo ý tưởng và hiểu bối cảnh văn hóa là những giá trị mà AI chưa thể mô phỏng hoàn chỉnh.
Cuối cùng, những nghề nghiệp liên ngành mới cũng đang xuất hiện: phân tích dữ liệu ngôn ngữ, quản lý dự án AI, đánh giá chất lượng mô hình ngôn ngữ, xây dựng bộ dữ liệu huấn luyện. Các vị trí này đòi hỏi nền tảng ngôn ngữ kết hợp tư duy công nghệ – một lợi thế lớn cho sinh viên Ngôn ngữ Anh biết cập nhật và mở rộng kỹ năng.
Nhìn chung, AI không khiến ngành Ngôn ngữ Anh “kém giá trị” mà ngược lại, càng làm nổi bật vai trò linh hoạt và sáng tạo của người làm nghề. Trong thời đại công nghệ, con người càng cần chứng minh điều mà AI không thể thay thế: tư duy phản biện, cảm xúc, sự tinh tế trong giao tiếp và khả năng kết nối.
Để thích nghi với bối cảnh nghề nghiệp mới, sinh viên Ngôn ngữ Anh cần chủ động trang bị các năng lực mở rộng. Trước hết, tư duy công nghệ là yếu tố không thể thiếu: hiểu cách các công cụ AI hoạt động, biết sử dụng phần mềm hỗ trợ dịch thuật, phân tích ngữ liệu và các ứng dụng tạo nội dung. Bên cạnh đó, các kỹ năng liên ngành như viết học thuật, truyền thông số, quản lý dự án, và tư duy dữ liệu sẽ giúp sinh viên mở rộng cơ hội nghề nghiệp. Quan trọng nhất, sinh viên cần nuôi dưỡng sự sáng tạo, khả năng giao tiếp hiệu quả và năng lực phản biện—những điểm mạnh làm nên sự khác biệt giữa con người và máy móc. Khi kết hợp kiến thức ngôn ngữ vững chắc với khả năng sử dụng AI thông minh, sinh viên Ngôn ngữ Anh không chỉ thích ứng mà còn có thể dẫn dắt sự thay đổi trong kỷ nguyên số.
Vì vậy, cơ hội nghề nghiệp của ngành Ngôn ngữ Anh vẫn rộng mở — dành cho những ai biết thích ứng, đổi mới và khai thác AI như một đối tác, chứ không phải đối thủ.
Trương Anh Khoa