1900 2039
k.nn@ntt.edu.vn
日本の入学式はなぜ4月？
令和4年度入学式が挙行されました | 岩瀬日本大学高等学校 (tng.ac.jp)
毎年、桜が咲きはじめると、日本では、そろそろ入学式のシーズン。日本人なら、だれもが満開の桜の下で記念写真を撮ったと昔を懐かしむのではないかと思います。日本の学校では、当たり前のように4月に入学式や新学期を迎えますが、新年は1月からはじまるのになぜ4月？と疑問に思ったことのある人もいるのではないでしょうか。
Hằng năm, tại Nhật Bản, khi hoa anh đào bắt đầu nở là cả nước lại chuẩn bị chào đón năm học mới. Chắc hẳn mỗi người Nhật vào thời điểm này lại có cảm giác bồi hồi khi nhớ lại khoảnh khắc chụp ảnh kỷ niệm nhập học dưới tán anh đào nở rộ thuở còn thơ. Với các trường học ở Nhật, việc chào đón năm học mới vào tháng 4 vốn là điều đương nhiên, nhưng có lẽ cũng sẽ có người thắc mắc rằng, tại sao năm học mới lại bắt đầu vào tháng 4, trong khi năm mới lại bắt đầu vào tháng 1.
入学式が４月の理由
Lý do năm học mới ở Nhật bắt đầu vào tháng 4
都筑区20周年「庶民の教育を支えた「佐江戸の寺子屋」」 (city-yokohama-tsuzuki.net)
もともと日本の学校には入学式や新学期という風習はありませんでした。江戸時代の初めに、学びの場として開設されていた寺子屋などでは特に入学の時期を決めずに、いつでも入学することができたそうです。この時代の子どもたちは、子どもとはいえ家族の仕事を手伝うことが多かったため、現在のように時間割などもなく、学べる時間だけ学ぶという子どもが多かったようです。
Ở Nhật, từ xưa vốn dĩ không có các khái niệm như “lễ nhập học” hay “học kỳ mới”. Vào đầu thời kỳ Edo, người ta lập ra các lớp học có tên gọi là 寺子屋（てらこや）trong các đền, chùa để phục vụ việc học chữ, học tính toán. Những lớp học này không quy định cụ thể về thời điểm bắt đầu năm học mới mà người học có thể vào học bất cứ thời điểm nào trong năm. Lý do của việc không quy định thời điểm nhập học cụ thể là do, vào thời này trẻ con phần lớn đều phải phụ giúp các công việc trong gia đình nên không thể theo học theo một thời gian biểu cố định như hiện nay. Chúng thường chỉ tranh thủ học vào những lúc rảnh việc nhà, vì vậy thời gian học cũng cần phải linh hoạt theo.
桜の季節の入学式、明治初期は9月が主流 英独手本に｜NIKKEI STYLE
明治時代に入ると、明治維新によって西洋の文化が取り入れられるようになり、教育も西洋の文化にならって9月入学が主流となっていきました。
Đến thời Minh Trị, do ảnh hưởng của cuộc cải cách Minh Trị Duy Tân, văn hoá phương Tây bắt đầu du nhập vào Nhật Bản, nên nhiều trường học tại đây cũng bắt đầu áp dụng việc khai giảng năm học mới vào tháng 9 theo phong tục nước ngoài.
ところが、明治19年（1886年）に国の会計年度が3～4月に行われるようになったことをきっかけに、当時の文部省の指示で高等師範学校は4月入学となりました。その理由は、学校運営に必要なお金を政府から調達するため、国の会計年度のはじまりとなる4月に合わせないと不便が生じるためと言われています。その後、全国の師範学校や小学校でも4月入学が広まり、高校や大学も4月入学に変わり、現在のスタイルになりました。
Tuy nhiên, từ năm 1886 (năm Minh Trị thứ 19), tháng 4 trở thành thời điểm bắt đầu năm tài chính (ở Nhật có thêm khái niệm về năm tài chính, năm tài chính bắt đầu từ tháng 4 và kết thúc vào tháng 3 năm sau) nên nhiều trường cấp 3 được Bộ Giáo Dục chỉ thị thay đổi thời gian nhập học sang tháng 4 để tạo thuận lợi trong việc tiến hành các thủ tục như nhận ngân sách vận hành từ chính phủ. Sau đó, lần lượt các cấp học khác trên toàn quốc cũng chuyển thời điểm nhập học sang tháng 4 và tục lệ này vẫn này được kéo dài cho đến tận ngày nay.
新年は1月からはじまるのに、なぜ「会計年度」が4月からはじまるのでだろうかというと、かつて日本政府の税金の収入源が農家のお米であったことから、農家の方たちが秋にできたお米を収穫して現金で納税してから予算編成するため、4月にしたほうが都合がよかったこと」に由来します。
Vậy vì sao năm tài chính bắt đầu vào tháng 4 mà không phải tháng 1 như năm Dương lịch? Đó là do ngày xưa, Nhật Bản vốn là một quốc gia nông nghiệp, nguồn thu thuế của chính phủ hầu hết đến từ nông dân nên cần điều chỉnh thời điểm thu thuế phù hợp với thời điểm nông dân thu hoạch mùa màng. Tháng 4 chính là thời gian thu thuế thích hợp nhất vì vào thời điểm này người nông dân có thêm thu nhập từ việc thu hoạch ở vụ mùa thu năm trước.
Người soạn: ThS. Phạm Duy Tài
Tham khảo:
- 日本の入学式・新学期はなぜ4月？その理由とメリット・デメリットも解説 | For your LIFE (fumakilla.jp)
- 年度はなぜ4月からなの？｜NIKKEI STYLE
- Vì sao năm học mới ở Nhật bắt đầu vào tháng 4? (tomonivj.jp)