Trong thế giới văn hóa và giáo dục, việc dịch thuật là một nhiệm vụ quan trọng để mang những tác phẩm đặc sắc từ một ngôn ngữ sang một ngôn ngữ khác. Dưới đây, chúng ta sẽ xem qua một số tựa sách được dịch lại và cách mà chúng đã được chuyển đổi để truyền tải tinh thần của tác phẩm gốc.
1. “How to Win Friends and Influence People”: Tác phẩm này của Dale Carnegie đã được dịch thành “Đắc nhân tâm” để tạo ra một tựa sách dễ hiểu và gần gũi trong văn phong tiếng Việt. Mặc dù có lối dụng ngôn súc tích, tựa sách tiếng Việt vẫn tập trung vào việc bám sát vào nguyên bản và đảm bảo rằng các nguyên tắc quan trọng về quan hệ con người vẫn được thể hiện rõ ràng.
2. “When Breath Becomes Air”: Cuốn sách của Paul Kalanithi đã đánh dấu những suy tư sâu sắc về cuộc sống và cái chết. Tựa sách tiếng Việt “Khi hơi thở hóa thinh không” có thể mô tả cái chết một cách mờ ảo nhưng rất nhẹ nhàng, tương tự như tác phẩm gốc.
3. “For whom the bell tolls”: Tựa sách tiếng Anh của Ernest Hemingway đã được dịch sang tiếng Việt một cách đầy đủ với lối đảo cấu trúc: “Chuông nguyện hồn ai”. Bằng cách này, “Chuông nguyện hồn ai” giúp đọc giả hiểu được tinh thần của tác phẩm về cuộc chiến và cái chết, đồng thời tạo sự tương đồng về ý nghĩa và sự gần gũi trong hai ngôn ngữ.
4. “Remains of the day”: Tựa sách tiếng Việt này bắt lấy tinh thần của tác phẩm gốc của Kazuo Ishiguro, về cuộc hành trình của một quản gia người Anh qua những vùng đất trong một kỳ nghỉ sau khi dành gần như cả tuổi trẻ để cống hiến cho người chủ. Tiêu đề tiếng Việt “Tàn ngày để lại” đã phản ánh thành công màu sắc của tác phẩm: những suy tư sâu sắc về đời người và hối tiếc về thanh xuân.
5. “Bungo Stray Dogs”: Tựa sách tiếng Nhật “Bungo Stray Dogs” đã được dịch sang tiếng Việt với tên “Văn hào lưu lạc.” Phép dịch này tạo sự tương đồng về tinh thần giữa các nhân vật trong câu chuyện và các tên tướng vĩ đại trong lịch sử văn hóa, tạo nên một cách để người đọc hiểu sâu hơn về tác phẩm.
Việc dịch thuật các tựa sách nổi tiếng không chỉ đòi hỏi khả năng dịch thuật chính xác mà còn phải truyền tải tinh thần và ý nghĩa của tác phẩm gốc. Quá trình này là một nhiệm vụ quan trọng để mang văn hóa và tri thức từ một ngôn ngữ sang một ngôn ngữ khác, giúp tác phẩm nổi tiếng được đến gần hơn với nhiều độc giả trên khắp thế giới.
Trương Anh Khoa