[Văn hoá Trung Quốc] Tết Nguyên Tiêu tại Việt Nam

越南的元宵节

Tết Nguyên Tiêu của Việt Nam

正月是农历的元月，古人称“夜”为“宵”，正月十五是一年中第一个月圆之夜，所以称正月十五为“元宵节”。根据道教“三元”的说法，正月十五又称为“上元节”。元宵节习俗自古以来就以热烈喜庆的观灯习俗为主。

Tháng Giêng là tháng 1 âm lịch. Người xưa gọi “đêm” (âm Hán Việt là “dạ”) là “tiêu”, ngày 15 tháng Giêng là ngày đầu tiên trăng tròn trong năm, cho nên gọi ngày 15 tháng Giêng là “Tết Nguyên Tiêu”. Theo cách nói “Tam Nguyên” của Đạo giáo thì ngày 15 tháng giêng còn được gọi là Tết Thượng Nguyên. Tết Nguyên Tiêu trước giờ chủ yếu là dùng các lồng đèn có màu sắc sặc sỡ, mang ý nghĩa tốt đẹp để làm tập tục “Thưởng Đăng” – ngắm đèn lồng.

在越南，此佳节也是非常重要，收得越南人的重视。与中国相比，越南的元宵节是从中午开始的。在元宵节期间，越南人还有赶庙会的习俗。年初，尤其是正月十五入寺祈福已成为越南人民生活中的传统文化。越南人在新年的第一个望日去寺庙不仅是祈求平安、吉祥，在越南人的观念中，“全年拜不如正月十五拜”。因为根据越南农历，正月十五是举办初春庙会的最重要日子之一。除了去寺庙祈求平安，在正月十五这一天，越南家家户户都会聚在一起，准备一桌丰盛的供品祭拜祖先。这桌菜上会有粽子、扣肉、白切鸡、糯米饭、荞头……

Ở Việt Nam, Tết Nguyên Tiêu cũng được người Việt xem đó là một ngày lễ vô cùng quan trọng. Khác với Trung Quốc, Tết Nguyên Tiêu của người Việt Nam được tiến hành vào buổi trưa. Trong ngày này, người Việt Nam thường có tập tục đi lễ chùa. Đầu nằm, nhất là ngày 15 tháng Giêng thì đi chùa cầu phúc đã trở thành một nét văn hoá truyền thống trong đời sống của người dân Việt Nam. Người Việt đi chùa đầu năm không chỉ cầu bình an cát tường, mà còn có quan niệm “Đi lễ cả năm không bằng cúng rằm tháng Giêng”, để nói lên tầm quan trọng của việc đi chùa vào đầu năm. Theo người Việt, ngày rằm tháng Giêng âm lịch là một trong những ngày quan trọng để tổ chức hội chùa đầu xuân. Ngoài việc đi chùa cầu bình an thì vào ngày này, nhà nhà đều sẽ quây quần bên nhau chuẩn bị một măm cỗ thịnh soạn để cúng tổ tiên ông bà. Măm cổ này sẽ bao gồm: bánh chưng, thịt kho, gà luộc, xôi gấc, củ kiệu v.v…

在中国元宵节主要有赏花灯、吃汤圆、猜灯谜、踩高跷、舞狮子等一系列传统民俗活动。中国的元宵节主要是吃汤圆，“元宵节吃汤圆”，除了寓意喜庆合家团团圆圆，还有御寒、补脾胃、益肺气之养生功效。元宵汤圆的材料主要是糯米，《本草纲目》中指出，糯米是补脾胃、益肺气之谷。糯米味甘、性温，吃后能补养人体气血，滋养脾胃。

Ở Trung Quốc, Tết Nguyên Tiêu sẽ bao gồm một loạt các hoạt động nhân gian truyền thống như: ngắm đèn lồng, chơi câu đố, xem múa lân sư rồng, đi cà kheo…. Người Trung Quốc sẽ ăn bánh trôi nước, với ngụ ý đoàn viên, vừa có tác dụng bảo vệ sức khoẻ như: chống lạnh, bổ gan, bổ phổi v.v… Nguyên liệu chính của bánh trôi nước là nếp, trong “Bổn Thảo Cương Mục” có chỉ ra rằng: “Nếp là thực phẩm bổ gan, bổ phổi. Nếp có vị ngọt, tính ôn nên sau khi ăn sẽ bồi bổ khí huyết cho cơ thể và nuôi dưỡng gan, phổi.”

Dù đã di cư tới Việt Nam từ rất lâu, những người Việt gốc Hoa sinh sống và làm việc trên mảnh đất Sài Gòn Chợ Lớn vẫn luôn lưu giữ lại những phong tục truyền thống. Lễ hội Nguyên Tiêu được tổ chức hàng năm tại quận 5 – TP. Hồ Chí Minh chính là một trong những phong tục truyền thống đặc sắc được minh chứng cho điều này.

汤圆 Chè trôi nước

赏灯 Ngắm trăng

猜灯谜 Giải câu đố trên đèn lồng

踩高跷 Đi cà kheo

舞狮子 Múa lân

2023年2月15日，元宵节节目举办得非常宏大，丰富多彩，具有许多精神和人文意义，吸引了很多华人、第五郡和各个地方的民众来参加与欣赏。从下午四点，600多人来自胡志明市第五郡、第六郡和第十一郡的华人艺术团已经聚集在游街。游街团化身为华人传说中的经典人物，如福禄寿、七仙、八仙……游街团从周文廉街出发,途径各个华人街如老子街、梁如鹄街、阮廌街、陈春和街和一些地方有装饰灯笼和华人礼堂。节日受到了当地人和游客的热烈欢迎，营造出热闹的节日气氛。

Ngày 15/2/2023 vừa qua, Chương trình Lễ hội Tết Nguyên tiêu được tổ chức rất hoành tráng, nhiều màu sắc, mang nhiều ý nghĩa tâm linh và nhân văn, thu hút đông đảo đồng bào Hoa, người dân tại quận 5 và các nơi về tham dự, thưởng lãm. Từ 4 giờ chiều, hơn 600 người của đoàn nghệ thuật người Hoa đến từ các quận 5, quận 6 và quận 11 của TP.HCM đã tập trung tại các con phố nơi diễn ra diễu hành. Đoàn diễu hành hoá thân thành các nhân vật nhân gian cổ điển trong truyền thuyết của dân tộc Hoa như: Phúc Lộc Thọ, Thất Tiên, Bát Tiên…. Đoàn diễu hành xuất phát từ đường Châu Văn Liêm, đi ngang qua những con phố người Hoa như: Lão Tử, Lương Nhữ Học, Nguyễn Trãi và đường Trần Xuân Hoà, những nơi được trang trí đèn lồng và các hội quán người Hoa trong khu vực. Lễ hội được người dân và du khách hào hứng đón nhận, tạo nên một không khí lễ hội rộn ràng.

可见，元宵节已经成为胡志明市典型的文体活动之一。一年一度的元宵节有助于保护和促进越南同胞-华人同胞以及各个越南民族社区之间的文化价值、精神价值、人文性和团结，让城市人民的文化生活更丰富多彩。

Có thể thấy, Lễ hội Nguyên Tiêu đã trở thành một trong những sự kiện văn hóa và thể thao tiêu biểu của TP. Hồ Chí Minh. Lễ hội Nguyên tiêu được tổ chức hàng năm sẽ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, giá trị tinh thần, tính nhân văn, tình đoàn kết gắn bó giữa đồng bào Việt – đồng bào Hoa với các dân tộc anh em trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, làm phong phú thêm đời sống văn hóa của Nhân dân Thành phố.

以下是胡志明市华人元宵节新年街头游行的一些照片:

Một số hình ảnh diễu hành đường phố trong Tết Nguyên tiêu của người Hoa tại TP. Hồ Chí Minh.