Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) trong những năm gần đây đã tạo ra nhiều thay đổi quan trọng trong lĩnh vực giáo dục, đặc biệt là dạy và học phiên dịch tiếng Anh. Nhờ khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, AI hỗ trợ người học không chỉ trong việc nắm bắt nội dung, luyện tập kỹ năng mà còn giúp giảng viên nâng cao chất lượng giảng dạy. Tuy nhiên giảng viên cần hướng dẫn sinh viên biết cách sử dụng các công cụ hỗ trợ phiên dịch hiệu quả, tránh lệ thuộc vào AI mà cần có nền tảng ngôn ngữ và tư duy dịch thuật.
Trước hết, AI giúp người học nâng cao kỹ năng phiên dịch thông qua các công cụ nhận diện giọng nói và dịch tự động. Các ứng dụng như Google Translate, DeepL hay ChatGPT, Gemini có thể đưa ra bản dịch nhanh, giúp người học hiểu nghĩa tổng quát của văn bản hoặc đoạn hội thoại. Bên cạnh đó công nghệ chuyển giọng nói thành văn bản ví dụ như Turboscribe giúp sinh viên hoàn thành bài tập về nhà dịch những video dài một cách nhanh chóng thay vì phải tạm dừng video rồi dịch.
AI cũng hỗ trợ giảng viên khi giúp giảng viên tiết kiệm thời gian soạn bài vì đặc thù dạy phiên dịch bên cạnh soạn giáo án như các môn khác, giảng viên cần dịch các video trước khi lên lớp để có thể đưa ra các bài tập thực hành dịch cũng như đánh giá kĩ năng dịch của sinh viên. Ngoài ra, giảng viên có thể sử dụng AI tạo các video hoạt hình nội dung phù hợp giúp sinh viên có hứng thú học tập hơn,
Tuy nhiên, AI có những sai sót nên giảng viên và sinh viên cần kiểm tra lại bản dịch, kiểm tra chéo qua từ điển cũng như những bài viết liên quan. Dịch thuật và phiên dịch là những hoạt động đòi hỏi khả năng tư duy ngữ cảnh, hiểu biết văn hóa, cảm xúc và tính linh hoạt — những yếu tố mà AI còn nhiều hạn chế. Do đó, AI nên được xem như công cụ hỗ trợ, giúp tối ưu hóa quá trình học tập chứ không thể thay thế vai trò của giảng viên. Sinh viên cần có kiến thức sâu rộng, vốn từ đa dạng cũng như khả năng sử dụng ngôn ngữ linh hoạt để không bị lệ thuộc vào AI.
Phạm Thị Ngoan
GV TBM BPD
1900 2039
k.nn@ntt.edu.vn
